Categorie Stadsleven

“Stokvis had heel Den Haag in zijn zak”

“In het Den Haag van mijn tijd reden ‘s ochtends de vrachtwagens met grondstoffen de stad in, om ‘s avonds met afgewerkte producten de stad weer uit te gaan. Nu zie ik alleen vuilniswagens en afgevoerd bouwafval”, constateert de 75-jarige Wim van Wezel. In de gloriedagen van de Haagse industrie, was hij verantwoordelijk voor de verkoop van gereedschappen bij handelsfirma Stokvis aan de Herengracht.

“Het bedrijf was gevestigd in een monumentaal pand”, herinnert de voormalig medewerker zich. “Ik was zestien en moest werken voor geld in het huishouden. Mijn moeder ging mee en voerde het sollicitatiegesprek. Wat moest ik zeggen? Ik had helemaal geen zin om te gaan werken en had eigenlijk naar de HBS gewild. Ik werd aangenomen als jongste bediende in het archief...

Lees meer

Kritiekmodel

“Zo, ouwe rioolrat”, hoor ik achter me als ik ons portiek op wil lopen. Niet zozeer de geuzennaam zelf, als wel de stem die het uitspreekt, doen mijn nekharen defensief rijzen. Als ik me omdraai, kijkt onze coronakritische buurman Nick mij breedgrijnzend aan. “Jou moest ik net hebben!”, gromt hij. “Dat kan ik me nou niet voorstellen”, reageer ik cynisch, want onze leefwereld kent weinig overeenkomsten. Even kijkt Nick argwanend om zich heen, stapt daarna ongevraagd het comfort van mijn anderhalvemeterzone binnen en fluistert dan op samenzweerderige toon: “Ik kan jou bewijzen dat dit allemaal een complot is.” “Wat allemaal precies?”, vraag ik quasi onnozel, want net als u voel ik waar dit gesprek heengaat. “Die hele coronacrisis natuurlijk!”, sputtert de buurman...

Lees meer

Wereldwijd Succes vanuit de Archipel

De Succes agenda: dat losbladige systeem met zijn onverslijtbare ringband en ontelbare tabbladen. Deze nog steeds populaire agenda kent zijn oorsprong in de Haagse Archipelbuurt, weet Marijke Danckaerts, die in de jaren zestig voor de uitgeverij werkte: “We verstuurden duizenden agenda’s per jaar.”

Het Haagse bedrijf kent zijn oorsprong in 1928, met de uitgave van het maandblad Succes voor zakenlieden. Vanuit deze doelgroep bleek een behoefte te bestaan aan aanvullende cursussen, zoals ‘Spreken in het Openbaar’. Zo ontstond het Succes Instituut, spoedig gevolgd door de Nederlandse Boekenclub, de Universiteit voor Zelfstudie en de Baedeker voor de Huisvrouw. Bij dit onderdeel kwam Danckaerts in 1963 terecht...

Lees meer

Van Rekenschijf tot plastic pasje

Wie kent het nog? Dat metalen doosje met een omtrek van dertien centimeter, plat genoeg om in de borstzak te steken en uiterst handig om de meest ingewikkelde rekenformules mee te trotseren? Voordat de rekenmachine zijn intrede deed in ons dagelijks leven, was de rekenschijf een bekend verschijnsel op menig bureau. Ze werden gemaakt in Den Haag. Bij de firma Alro in de Balistraat.

De bedrijfsnaam Alro is een afkorting van allround, een directe verwijzing naar het product waar de firma zijn grootste bekendheid mee verwierf. Het idee was niet nieuw. Toen het bedrijf in 1937 octrooi verkreeg voor de schijf, werden ingewikkelde berekeningen tot dan toe uitgevoerd met behulp van een rekenliniaal...

Lees meer

Onderdruktheorie

“Nee, zet het pakket maar gewoon neer!” hoor ik de stem van overbuurvrouw Kelly door de straat schallen als ik terugkom van een drukke dag zwoegen voor mijn vitale broodheer in levensmiddelen. Ik parkeer mijn rijwiel in de gemeentelijke fietstrommel en wandel nieuwsgierig naar de voortuin van deze kapster, die nu verplicht thuiszit en haar opgelegde vrije tijd blijkbaar vult met online winkelen. “Natuurlijk is het goed bedoeld en ik wéét dat het zwaar is, maar zet het nou gewoon neer en blijf uit mijn buurt”, oreert ze tegen de pakketbode bij het hekje. Mokkend deponeert deze de kolossale doos op de grond, waarna hij zuchtend terugloopt naar zijn busje. “Ja, het zijn die handschoenen, weet je?’, excuseert Kelly ongevraagd...

Lees meer

Bewaakt & Bewoond

Voor een journalist ben ik soms iets te naïef. Mijn vrouw en ik wonen bijvoorbeeld al tien jaar tegenover een leegstaande kerk en al even lang is er getouwtrek tussen de gemeente, de wijkbewoners en de projectontwikkelaar over de toekomstige bestemming van dit bouwwerk. Afgelopen najaar verwees de gemeente de meest recente nieuwbouwplannen naar de prullenbak, waarop de eigenaar van het gebouw, om te voorkomen dat zijn bezit ten prooi zou vallen aan allerlei krakerige individuen, de firma ‘Bewaakt & Bewoond’ inschakelde. Dit huisvestingsagentschap, dat zich op papier hard maakt voor betrouwbaar en flexibel beheer van leegstaand vastgoed, plaatste twee geschikte kandidaten ter bewaking in de pastorie en een nieuw decennium vol getouwtrek leek in alle rust aan te kunnen vangen.

Zoals ik u al...

Lees meer

Ada

De gesloten jaloezieën achter het raam van inloophuis Het Kompas aan de Apeldoornselaan bieden de argeloze passant een troosteloze aanblik. Niet dat deze oecumenische huiskamer voor mij een regelmatig gefrequenteerd toevluchtsoord was, maar het bood nog altijd een tastbare herinnering aan Ada, die voor haar spirituele voedingsstof de weg naar dit gebedshuis wél wist te vinden. Dit alles oogt overigens zweveriger dan ze in de omgang was, want Ada deelde haar geloofsovertuiging zelden met derden. Voor de buitenwacht was zij vooral een geboren en getogen Scheveningse, die rechtvaardigheid boven de lieve vrede stelde en van haart hart geen moordkuil maakte...

Lees meer

De vergeelde bioscopen van Het Oude Centrum

Argeloos lopen we er aan voorbij. Er is dan ook niets te zien aan de grauwe gevel wat het op of omkijken waard is. Toch waren Boekhorststraat 98 en 102 ooit prominente pleisterplaatsen voor de bewoners in het Oude Centrum, maar de hoogtijdagen van bioscopen als Hollywood en Roxy liggen inmiddels in het verre verleden.

Voor velen is het een icoon uit de jaren vijftig en zestig, maar de daadwerkelijke opening van bioscoop Roxy is al in 1932. “Die naam heeft het gehouden tot het in 1976 werd gesloten”, vertelt Elisa Mutsaers van Film Atelier Den Haag. “Eigenaar van Roxy in de jaren dertig was de Joodse bioscoopdirecteur Hermann Bedak. Zijn dochter Rebecca studeerde vlak voor de Tweede Wereldoorlog af aan de rechtenfaculteit in Leiden, waarna zij naar Londen is gegaan...

Lees meer

Theaterverval

West End, Metropole, of het Rembrandt Theater: het zijn namen die nog altijd een stroom aan nostalgische bijdragen genereren op sociale media. Vijf jaar geleden verscheen op deze site een verhaal over het “Smaak van Laak” festival, dat gehouden werd in het voormalig Rembrandt Theater aan het Lorentzplein. Ter illustratie werden twee foto’s toegevoegd van de “huidige” toestand, en dankzij deze twee foto’s is dit artikel één van de meest gelezen stukjes op haagsemarc.nl.

Die foto’s zijn inmiddels een eigen leven gaan leiden. Ik kom ze regelmatig in desastreus lage resolutie tegen op internet. De foto’s kwamen destijds rechtstreeks uit de camera en waren nooit bewerkt...

Lees meer

Buitenwacht

Het is iedere ochtend, vlak na negen uur, dezelfde vraag: “Mag ik mijn spullen hier even neerzetten?” Het antwoord is steevast dezelfde hoofdknik. Ze bedankt beleefd, plaatst haar reiskoffer in een hoekje naast de balie en schuifelt stilletjes de winkel binnen. Ook haar aankopen zijn elke dag hetzelfde. Vier harde broodjes, beleg en genoeg pakjes fruitsap om aan de richtlijnen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid te voldoen.

Het is het enige verzetje dat de dag haar biedt, want zodra ze haar aankopen zorgvuldig heeft ingepakt en de winkel weer verlaat, zit er voor haar niets meer op dan wachten. Dat wachten doet ze achterin de tuin van de Nieuwe Kerk...

Lees meer